آمیخته بازاریابی مک دونالد از عناصر مختلف بازاریابی شکل‌گرفته است. در حقیقت استراتژی های McDonalds به شرکت کمک می‌کند تا به اهداف خود دست یابد. ما در ادامه این مقاله از وب‌سایت علی ناصرحجتی به توضیح بیشتر شرکت مک دونالد و دلایل موفقیت مک دونالد پرداخته‌ایم. برای آشنایی بیشتر با این موضوع تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
آشنایی با شرکت مک دونالد
لازم است بدانید که مک‌دونالد یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های چندملیتی است. فعالیت اصلی این شرکت چندملیتی در زمینه فست‌فود است و منوی آن شامل صبحانه، سالاد، میلک‌شیک‌ها، قهوه، نوشابه، سیب‌زمینی سرخ شده، مرغ و همبرگر است. شرکت مک دونالد در بیش از 120 کشور جهان حدود 290،000 شعبه و بیش از یک میلیون کارمند دارد. اولین رستوران این شرکت در دهه 1950 شروع به کار کرد. استراتژی های McDonalds آن‌قدر مؤثر بوده‌اند که موجب شد این شرکت در خط مقدم صنعت فست‌فود جهان قرار بگیرد.
ارزش‌های اصلی آمیخته بازاریابی مک دونالد
در تحلیل آمیخته بازاریابی مک دونالد می‌توان گفت اولین مورد، ارزشی است که برای کارکنان و مشتریان خود قائل است. در واقع این شرکت بر درک بهتر کارکنان و ایجاد مکانی مناسب برای کار تمرکز دارد. مک‌دونالد معتقد است که کارکردن در فضای کار بهتر موجب رضایت کارکنان می‌شود. این موضوع در نهایت رضایت بیشتر مشتری‌ها را به همراه خواهد داشت.
به‌عبارت‌دیگر ارزش‌گذاری استراتژی های McDonalds باعث تمایل افراد به کارکردن در رستوران‌های این شرکت شده است. لازم به ذکر است که حدود یک‌هشتم از آمریکایی‌ها در مقطعی از زندگی خود در این رستوران کار کرده‌اند.
بیشتر بخوانید: تأثیر داستان‌های انسانی و شخصی در داستان‌سرایی برند بر ارتباطات مثبت و موثر با مشتریان در فضای دیجیتال
آمیخته بازاریابی مک دونالد؛ پیدایش مک دونالد
شرکت چندملیتی مک دونالد توسط دو برادر به نام‌های ریچارد و موریس مک دونالد تأسیس شد. آن‌ها در ابتدای کار خود ساندویچ و برگرها را در یک کیوسک می‌فروختند؛ اما به دلیل کمبود مشتریان به سن برناردینو کالیفرنیا سفر کردند و رستوران مک دونالد را در آنجا به راه انداختند. کیفیت بالا، قیمت مناسب و تحویل سریع غذاها سبب جذب بسیاری از مشتریان به رستوران مک دونالد شد.
بعد از آن خرید سهام مک دونالد توسط ری کراک و استراتژی‌های تبلیغات موضوعی او، تأثیر زیادی در برندینگ مک دونالد داشت. در حقیقت او با تبلیغات قوی و افتتاح شعبه‌های بیشتر، مک دونالد را به معروفیتی عجیب‌وغریب رساند. اولین شعبه خارجی مک دونالد در سال ۱۹۶۷ در کانادا تأسیس شد. بعد از مرگ کراک، مالکیت مک دونالد چندین بار تغییر کرد؛ اما هویت و ارزش‌های آن همچنان حفظ شد. آمیخته بازاریابی مک دونالد نشان داد که مشتریان برایش بسیار ارزشمند هستند و به انتقادهای مشتریانش بسیار اهمیت می‌داد.
لازم به ذکر است که این برند موفقیت‌ها و شکست‌های زیادی را تجربه نمود تا به موقعیت فعلی خود رسید. در این مقاله به بررسی 7P آمیخته بازاریابی مک دونالد در بازار کشور هند پرداخته شده است. برای آشنایی با استراتژی های McDonalds با ما همراه باشید.
1. محصول (Product) در آمیخته بازاریابی مک دونالد
شرکت مک دونالد بر داشتن منویی که مورد استقبال مشتریان باشد تأکید بسیار دارد. در واقع تحقیقات بازار به آن‌ها کمک می‌کند تا به این مهم دست یابند. بااین‌وجود باگذشت زمان نیازهای مشتریان نیز تغییر می‌کنند. همین موضوع سبب شده تا مک دونالد، محصولات جدیدی را معرفی و محصولات قدیمی را حذف نماید (این چرخه به همین شکل ادامه دارد).
در حقیقت شرکت چندملیتی مک دونالد می‌داند که محبوبیت هر یک از موارد ارائه شده در منو متفاوت است. در واقع آن‌ها توانایی‌های مختلفی، برای ایجاد سود در هر یک از نقاط فروش دارند. برای مثال در هند اکثر محصولات مک‌دونالد گیاهی هستند؛ زیرا که تعداد گیاه‌خواران این کشور زیاد است. همچنین هپی میل (Happy Meal) نیز به دلیل جذب کودکان، فروش زیادی در این کشور دارد.
2. قیمت (Price)
در آمیخته بازاریابی مک دونالد، یکی از استراتژی های McDonalds این است که به این درک رسیده است که شیوه درک مشتری از ارزش محصول بر قیمت نهایی آن تأثیر می‌گذارد. در حقیقت مشتریان تصویر ذهنی خاص خود را از ارزش محصول ترسیم می‌کنند. محصول چیزی فراتر از یک کالای فیزیکی است و در نزد مشتریان دارای بار روانی نیز است.
به‌عنوان‌مثال اگر قیمت کمی را برای یک محصول تعیین کردید، ممکن است که مشتری تصور کند که کیفیت آن محصول پایین است. زمانی که در حال تصمیم‌گیری برای تعیین قیمت محصولات هستید باید نسبت به برند خود و یکپارچگی موجود در آن اشراف کاملی داشته باشید. شرکت مک دونالد محصولات خود را در هند در دودسته قرار می‌دهد: محصولات مقرون‌به‌صرفه برند (BA) و محصولات باارزش اصلی برند (BCV).
- محصولات BCV شامل برگر مک چیکن و مک وگی هستند.
- محصولات BA نیز شامل چیکن مک گریل و مک آلو تیکی هستند.
در واقع این دسته‌بندی به دلیل جلب رضایت تمامی مشتریانی صورت‌گرفته است که برداشت‌های متفاوتی از قیمت و ارزش محصولات دارند.
3. ترویج در آمیخته بازاریابی مک دونالد
همان‌طور که می‌دانید ترویج، شامل تمامی انواع ارتباطات بازاریابی می‌شود. تبلیغات یکی از مهم‌ترین شیوه‌های اجرای ترویج است که می‌توان از آن در تلویزیون، رادیو، سینما، وب‌سایت‌ها و مطبوعات (روزنامه‌ها و مجلات) استفاده کرد.
ترویج فروش، بازاریابی مستقیم، طرح‌های وفاداری، مرچندایزینگ و تحویل درب منزل، از دیگر شیوه‌های ترویج در آمیخته بازاریابی مک دونالد هستند. در حقیقت شرط موفقیت در این زمینه آن است که بتوانید چند شیوه اجرای ترویج را در ارتباطات بازاریابی برای تقویت نام تجاری در برندینگ با یکدیگر ترکیب کنید. برای مثال با استفاده از تبلیغات تلویزیونی مردم را نسبت به یک محصول آگاه کرده و سپس با استفاده از تبلیغات مطبوعاتی جزئیات بیشتری درباره آن محصول به آن‌ها ارائه بدهید.
در استراتژی های McDonalds از روش‌های بازاریابی خطی استفاده شده است و این یکی از دلایل موفقیت آمیخته بازاریابی مک دونالد بوده است. این موضوع به شیوه‌های مختلفی پشتیبانی می‌شود. به‌عنوان‌مثال ممکن است آن‌ها از ترویج درون فروشگاهی برای انجام این کار استفاده کنند. در این شیوه آن‌ها با استفاده از یک دستگاه کلکسیونی ترویجی از مردم می‌خواهند که محصول را امتحان کنند و سپس آن‌ها را نسبت به خرید محصول تشویق می‌کنند.
همچنین مک دونالد تمرکز زیادی بر هدف قراردادن کودکان دارد. برای مثال آن‌ها در هپی میل‌ها، اسباب‌بازی‌های مختلفی قرار می‌دهند. علاوه بر این، مک دونالد قرعه‌کشی‌های مختلفی (مانند وجود کارت‌های با قابلیت خراش در محصول سفارش داده شده) را اجرا می‌کند که جوایز متنوعی به برندگان این قرعه‌کشی داده می‌شود.
4. مکان (Place)
در استراتژی های McDonalds مکان تنها به فروشگاه‌های فیزیکی یا نقاط توزیع محصول محدود نمی‌شود. این بخش از آمیخته بازاریابی مک دونالد، شامل مدیریت طیف وسیعی از فرایندهای مختلف است که در طی آن‌ها محصولات به مصرف‌کنندگان نهایی عرضه می‌شوند.
فروشگاه‌های مک دونالد در تمامی شهرها وجود دارند و این موضوع سبب شده تا میزان دردسترس‌بودن آن‌ها زیاد باشد. همچنین خدمات سواره نیز خرید محصولات مک‌دونالد را برای مصرف‌کنندگان آسان‌تر کرده است.
5. افراد (People) در آمیخته‌ی بازاریابی مک دونالد
لازم است بدانید که کارمندان مک دونالد دارای یونیفرم یکسانی در سراسر دنیا هستند. همان‌طور که بیان شد این شرکت بر خدمت‌رسانی سریع و دوستانه به مشتریان تأکید زیادی دارد. در این شرکت تمامی فرنچایزها، آموزش‌هایی در زمینه مدیریت مشتریان و راضی نگه‌داشتن آن‌ها دیده‌اند.
آن‌ها همچنین برای رسیدگی‌کردن به انتقادهای منفی مشتریان و نحوه عمل در هنگام وجود فشار زیاد نیز آموزش یافته‌اند. در واقع فایده چنین آموزش‌هایی زمانی برجسته می‌شود که آن کارمند باتجربه نبوده و باید در آخر هفته یا تعطیلات (که فروشگاه شلوغ می‌شود) خدمت‌رسانی نماید.
6. فرآیند (Process)
فرآیند تولید محصول درآمیخته بازاریابی مک دونالد کاملاً شفاف است. در واقع مشتریان می‌توانند تمامی پروسه تولید محصول را در این فروشگاه‌ها مشاهده کنند. در حقیقت خود مک دونالد به مشتریانش این اجازه را داده تا استانداردهای بهداشتی آنان را مشاهده و قضاوت نمایند. همچنین یکی دیگر از دلایل موفقیت استراتژی های McDonalds این بوده که از مشتریان خواسته می‌شود تا موارد مورداستفاده در غذا را نیز بررسی کنند.
7. شواهد فیزیکی (Physical Evidence)
علاوه بر موارد بیان شده در مبحث آمیخته بازاریابی مک دونالد، مک دونالد توجه زیادی به تمیز بودن فضای داخلی و بهداشت فروشگاه‌های خود دارد. آن‌ها همچنین بر جذاب بودن نمای بیرونی و آراستگی دکوراسیون خود نیز تمرکز دارند.
بیشتر بخوانید: تأثیر داستان‌های اجتماعی و فرهنگی بر ارتباطات مؤثر و همدلانه با مشتریان در فضای مجازی و جذب مخاطبان جدید
دلایل موفقیت مک دونالد
اگرچه از تأسیس شرکت چندملیتی مک دونالد بیش از ۸۰ سال می‌گذرد و این برند خیلی سریع معروف شد؛ اما هنوز روش برندینگ مک دونالد برای بسیاری از افراد چالش‌برانگیز است. مک دونالد به‌عنوان بزرگ‌ترین رستوران زنجیره‌ای دارای بیش از ۳۷ هزار شعبه در جهان است. در حال حاضر برندهای فراوانی در رقابت برای کسب جایگاه مک دونالد هستند؛ اما مک دونالد به‌اندازه‌ای در ذهن و روح مردم تأثیر گذاشته که رقابت با آن اصلاً کار ساده‌ای نیست. عوامل مؤثر بر برندینگ مک دونالد عبارت‌اند از:
1. طعم و کیفیت بی نظیر
اگر در یکی از شعبه‌های مک دونالد ساندویچ بخورید بدون شک طعم و کیفیت و خدمات بی‌نظیر را تجربه خواهید کرد. در آمیخته بازاریابی مک دونالد شعبه‌های آن باتوجه‌به موقعیت جغرافیایی و فرهنگ منطقه و کشوری که در آن قرار دارند تغییراتی در طعم محصولات خود ایجاد می‌کنند که باعث شده توسط مردم آن منطقه مورد استقبال قرار بگیرند.
2. تبلیغات و بازاریابی قدرتمند
شاید بتوان گفت که یکی از مهم‌ترین استراتژی های McDonalds تبلیغات و بازاریابی در رستوران‌ها و شعبه‌های آن است. در واقع این فست‌فود زنجیره‌ای از طریق تبلیغات تلویزیونی، مجلات و فضای آنلاین به تبلیغ برند خود می‌پردازد. علاوه بر این، مک دونالد از روش‌های دیگری مانند اسپانسر شدن برای رویدادهای مختلف، ارائه تخفیفات و عرضه محصولات رایگان به مشتریانش برای بازاریابی برند خود استفاده می‌کند.
مک دونالد با لقب بزرگ‌ترین رستوران‌های زنجیره‌ای در جهان شناخته شده است و یکی از پیشروان در بحث نوآوری و ایده‌های نوین در صنعت غذایی به شمار می‌آید. این برند بیشترین تمرکز خود را بر استفاده از کاراکترهای عروسکی و عروسک‌های دست‌ساز در تبلیغات خود قرار داده است.
3. لوگوی مک دونالد
لوگوی ساده؛ اما قدرتمند شرکت مک دونالد نقش مهمی در برندینگ این رستوران ایفا نموده است. در آمیخته بازاریابی مک دونالد این لوگو در طول سال‌ها تغییرات زیادی را تجربه کرده و به‌مرورزمان ساده‌تر شده، به‌طوری‌که در حال حاضر تنها دوکمان نارنجی‌رنگ باقی‌مانده است. البته باید گفت که این تغییرات با استراتژی و تفکر دقیق صورت گرفته‌اند.
یک نکته مهم در خصوص لوگو و برندسازی رستوران مک دونالد، نحوه نمایش لوگو به شیوه‌های مختلف است. این کار به‌منظور جاودانه کردن لوگوی مک دونالد در ذهن مشتریان و ساخت هویت برای این برند جهانی انجام شده است. چاپ لوگو بر روی بسته‌بندی محصولات، نصب بنر و…اقداماتی هستند که شرکت چندملیتی مک دونالد برای نمایش لوگوی خود به کار برده است.
4. شعار تبلیغاتی آمیخته بازاریابی مک دونالد
یکی دیگر از استراتژی های McDonalds که موجب موفقیت آن شده است شعار تبلیغاتی این شرکت بوده است. شعار تبلیغاتی مک‌دونالد “I’m Lovin’ It” (عاشقشم) بیانگر غذاهای خوشمزه و محبوب این برند است. این شعار با استفاده از عبارت ساده و قوی “عاشقشم” توانسته است به‌صورت یک عبارت جذاب و آشنا در ذهن افراد جا بیفتد.
شعار “I’m Lovin’ It” در سال ۲۰۰۳ معرفی شد و با تحت‌تأثیر قراردادن احساسات مشتریان در ترویج برند مک‌دونالد تأثیر بسیار مهمی داشته است. این شعار به‌وضوح نشان می‌دهد که مردم چقدر به خوردن غذاهای مک‌دونالد علاقه‌مند هستند و از آن‌ها لذت می‌برند.
5. انعطاف پذیری و تغییر استراتژی
انعطاف‌پذیری و تغییر استراتژی قطعاً از جوانب حیاتی برای موفقیت برند مک‌دونالد بوده است. برای مثال در سال ۱۹۷۵ با افتتاح رستورانی در شهر آریزونا سفارش مشتری را بدون نیاز به پیاده‌شدن او از ماشین تحویل می‌داد. این اقدام یک راهکار برای مقابله با کمبود جاهای پارک و افزایش سرعت در سرویس‌دهی به مشتریان بود.
در آمیخته بازاریابی مک دونالد، برخی از استراتژی های McDonalds که برای برندینگ خود به کار برده است عبارت‌اند از:
- سرویس وعده‌غذایی هپی میل و هدیه‌دادن اسباب‌بازی برای کودکان.
- افزایش سرعت سرویس‌دهی به‌منظور صرفه‌جویی در وقت مشتریان
- تغییر منو و اضافه‌کردن غذاهای جدید در مواقع لازم.
- سروکردن غذاهای سالم‌تر، به دلیل درخواست مشتریان.
- تمرکز برای ایجاد محیط‌های پرانرژی و راحت برای مشتریان.
جمع‌بندی
استراتژی های McDonalds در روش‌های مختلف آفلاین و آنلاین به این شرکت این امکان را داده است که موقعیت رهبری خود را در تجارت فست‌فود حفظ نماید. در واقع مخاطب هدف در آمیخته بازاریابی مک دونالد خانواده‌هایی هستند که به اکثر مردم اجازه می‌دهند در رستوران احساس راحتی کنند. استراتژی بازاریابی مک دونالد در سراسر کانال‌های دیجیتال به شرکت کمک می‌کند تا به طور واضح و مستقیم ارتباط برقرار کند.
همان‌طور که در بالا نیز بیان شده لوگوی ساده، شعار تبلیغاتی، انعطاف‌پذیری بالا و… برخی از دلایل موفقیت مک دونالد هستند. دکتر علی ناصرحجتی یکی از باتجربه‌ترین مشاورین در حوزه مشاوره مارکتینگ و دیجیتال مارکتینگ، مشاوره برندینگ و دیجیتال برندینگ و… است که سابقه تدریس و آموزش در معتبرترین مراکز کشور را دارد. جهت رزرو وقت مشاوره خود از طریق تماس با من اقدام نمایید.
سؤالات متداول
آمیخته بازاریابی مک دونالد از عناصر مختلف بازاریابی تشکیل شده است.
محصول، قیمت، ترویج، مکان، افراد، فرایند، شواهد فیزیکی
انعطاف‌پذیری بالا، بسته‌بندی بی‌نظیر، شعار تبلیغاتی، لوگوی ساده و…
