تجزیه و تحلیل پنج نیروی رقابتی پورتر شرکت نتفلیکس

در دنیای کسب‌وکارها که امروزه به‌شدت رقابتی هستند درک عواملی که یک کسب‌وکار را تهدید می‌کند، برای شرکت‌هایی که برای موفقیت بلندمدت و رشد پایدار تلاش می‌کنند، ضروری است. یکی از شناخته‌شده‌ترین و تأثیرگذارترین چارچوب‌ها در مدیریت استراتژیک شرکت نتفلیکس مدل پنج نیروی رقابتی پورتر است. این پارادایم که توسط استاد مشهور مدرسه بازرگانی هاروارد مایکل پورتر در سال 1979 ایجاد شد از آن زمان به سنگ بنای تجزیه و تحلیل نیروهای رقابتی که بر جذابیت و سودآوری یک صنعت تأثیر می‌گذارند تبدیل شده است.

بررسی عملکرد نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر یک رویکرد جامع و ساختاریافته جهت ارزیابی‌های اساسی در یک صنعت است. این رویکرد به کسب‌وکارها کمک می‌کند فرصت‌های بالقوه را شناسایی، تهدیدها را پیش‌بینی و تصمیم‌های استراتژیک آگاهانه بگیرند. این چارچوب بر این فرض استوار است که سطح رقابت در یک صنعت صرفاً توسط تقاضا و عرضه بازار تعیین نمی‌شود؛ بلکه به طور قابل‌توجهی تحت‌تأثیر اقدامات و تعاملات عوامل خارجی مختلف است. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دلایل موفقیت نتفلیکس تا انتهای این مقاله از وب‌سایت علی ناصر حجتی همراه ما باشید.

مایکل پورتر کیست؟

مایکل ای. پورتر، اقتصاددانی مشهور در دانشکده تجارت هاروارد است که به‌خاطر کمک‌های قابل توجهش به حوزه اقتصاد و استراتژی کسب‌وکار شناخته می‌شود. او به‌عنوان یکی از مشهورترین نظریه‌پردازان اقتصاد است که به دلیل استراتژی‌های خود در زمینه کسب‌وکار و مسائل اجتماعی شناخته می‌شود. به‌عبارت‌دیگر تفکرات پورتر تا حد زیادی به تدوین استراتژی کسب‌وکارها کمک کرده است.

می‌توان گفت که او به عنوان پدر استراتژی مدرن کسب‌وکارها شناخته می‌شود و ۱۸ کتاب و مقالات بسیاری در این حوزه نوشته است. لازم به ذکر است که مشهورترین مدل او چارچوب پنج نیروی رقابتی پورتر برای شرکت نتفلیکس است که ابزار مهمی برای تحلیل استراتژیک کسب‌وکار است.

شرکت نتفلیکس؛ پنج نیروی رقابتی پورتر چیست؟

همان‌طور که بیان شد مایکل پورتر این نظریه را در سال 1979 مطرح کرد. بررسی عملکرد نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر نشان داد که این رویکرد ابزاری قدرتمند برای درک جایگاه کسب و کار در مواجهه با تهدیدهای بازار است. در حقیقت این مدل ساده اما مؤثر به مدیران و رهبران کسب‌وکار کمک می‌کند تا نیروهای رقابتی در صنعت خود را تحلیل نموده و نقاط قوت و ضعف کسب‌وکار خود را شناسایی کنند. این چارچوب تمام تهدیدات بازار را ساده سازی کرده و در پنج قالب بیان شده در زیر به شما ارائه می‌شود:

• تهدید ورودی‌های جدید
• قدرت مذاکره تأمین‌کنندگان
• قدرت مذاکره خریداران
• تهدید محصولات یا خدمات جایگزین
• رقابت در میان رقبا و رقابت‌کنندگان موجود

بررسی عملکرد شرکت نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر

شرکت نتفلیکس که سال 1997 تأسیس شد در ابتدا DVDها را اجاره داده یا می‌فروخت. این شرکت در سال 2010 تصمیم گرفت تا ضمن حفظ فعالیت فعلی خود اقدام به پخش آنلاین ویدیوهای درخواستی هم نمایند.

امروزه این شرکت در بیش از 190 کشور دنیا همچون آمریکا، هلند، برزیل، هند، ژاپن و غیره حضور دارد. تعداد مشترکان سرویس‌های شرکت نتلفیکس به شدت در حال افزایش است به نحوی که تنها در کشور انگلستان، تعداد مشترکان نتفلیکس در سال 2019 به 1/19 میلیون نفر رسید (5/3 میلیون بیشتر از سال قبل). در ادامه این مقاله به بررسی عملکرد نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر پرداخته شده است.

بیشتر بخوانید: سئو و تأثیر آن در محتوای ویدئویی و تصویری

1. عملکرد شرکت نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر؛ تهدید ورود رقبای جدید

شرکت‌های بزرگی همچون اپل، دیزنی، HBO و بریت‌باکس در حال راه‌اندازی سرویس‌های مشابهی هستند که حتی برخی از آنان نیز اکنون وارد این بازار شده‌اند. در حقیقت باید گفت شرکت‌هایی که تاکنون تجربه‌ای در زمینه تولید محتوای ویدئویی نداشته و می‌خواهند وارد این عرصه بشوند با موانع ورود زیادی مواجه خواهند شد.

در واقع این شرکت‌ها به سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در زمینه تولید محتوای جدید یا خرید محتوا از شرکت‌های بزرگ فعال در این حیطه نیاز خواهند داشت. از سوی دیگر شرکت‌هایی که در صنعت سرگرمی فعالیت دارند، با موانع ورود کمی مواجه خواهند بود؛ زیرا که می‌توانند فوراً این سرویس را با استفاده از محتواهای خود راه‌اندازی کنند. همچنین آن‌ها می‌توانند سریعاً اقدام به ایجاد پایگاه هواداران کنند.

به‌طورکلی تهدید ورود رقبای جدید یکی از مسائل مهمی است که شرکت نتفلیکس در چند وقت اخیر با آن مواجه شده است؛ زیرا تعداد شرکت‌هایی که تصمیم دارند تا خدمات مشابهی را با استفاده از محتوای خود ارائه دهند روزبه‌روز بیشتر می‌شود. علاوه بر این‌ها باتوجه‌به نام‌هایی که بیان شد می‌توان این نتیجه را گرفت که این شرکت‌ها هیچ محدودیتی در هزینه‌های مرتبط با فناوری و بازاریابی نخواهند داشت.

همچنین در آینده مشتریان دارای حساب‌های مختلفی در این سرویس‌ها خواهند بود؛ اما به‌تدریج آن‌ها تصمیم خواهند گرفت که تنها در یک یا دو سرویس اشتراک داشته باشند و به همین علت اشتراک خود را با سایر سرویس‌های دیگر، تمدید نخواهند کرد. در نهایت با بررسی عملکرد نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر باید گفت که شرکت نتفلیکس با تهدید جدی از سوی تازه‌واردها مواجه است و باید نظارت دقیقی بر این موضوع داشته باشد.

2. قدرت تأمین کنندگان

اصولاً سینماها می‌خواهند قبل از آن که فیلمی وارد سرویس‌های پخش آنلاین شود، از اکران انحصاری 90 روزه بهره‎مند باشند. شرکت نتفلیکس این بازه را به 45 روز کاهش داده است. یکی از مهم‌ترین پروژه‌های نتفلیکس یعنی فیلم مرد ایرلندی (ساخته مارتین اسکورسیزی) پیش از آن که وارد سرویس‌های آن‌ها شود، تنها در تعداد محدودی از سینماها اکران شد و بعد از آن اکران گسترده خود را در سرویس‌های نتفلیکس انجام داد.

توجه داشته باشید که با افزایش قدرت شرکت نتفلیکس قدرت سینماهای سنتی روبه‌کاهش است. در واقع مرد ایرلندی اولین فیلمی نبود که نتفلیکس به این شیوه اکران می‌کرد. این شرکت در سال 2018 فیلم Roma (ساخته آلفونسو کوارون) را نیز پیش از اکران آنلاین، تنها 21 روز در سینماهای زنجیره‌ای کوچک و مستقل اکران کرد.

سریال Friends تنها نام بزرگی نیست که از سرویس‌های نتفلیکس حذف شده و این نام‌ها بیشتر خواهند شد. فیلم‌های تولیدشده توسط خود نتفلیکس چیزی نزدیک به 37 درصد محتواهای پرتماشای این سرویس را به خود اختصاص داده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که محتوای نتلفیکس محبوب است؛ اما به هر حال تعداد افرادی که می‌خواهند سریال‌های پرطرفدار و قدیمی همچون Friends و The Office را مشاهده کنند بسیار زیاد است.

با وجود ورود کارگردانان بزرگی مانند اسکورسیزی و کوارون در این سرویس؛ اما این شرکت بالاخره برخی از محتواهای خود را از دست خواهد داد. البته باید گفت که نتفلیکس به‌تنهایی تولیدکننده بزرگی است؛ بنابراین با بررسی عملکرد نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر قدرت تأمین‌کنندگان جایگزین را می‌توان تنها یک تهدید متوسط در نظر گرفت.

3. قدرت خریداران

با بررسی عملکرد شرکت نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر می‌توان گفت که قدرت خریداران به دلیل افزایش تعداد سرویس‌های مشابه با نتفلیکس، همچنان در حال افزایش است. در این صنعت حساسیت زیادی به قیمت وجود ندارد؛ زیرا که اکثر قیمت‌گذاری‌ها مشابه یکدیگر هستند. در واقع اکثر بینندگان به کیفیت محتوای تولیدشده توجه می‌کنند. قیمت اشتراک ماهانه برخی از این سرویس‌ها عبارت است از:

• 99/12 دلار نتفلیکس،
• 99/8 آمازون پرایم،
• 99/5 دلار هولو و 99/6 Disney.

بینندگان می‌توانند اشتراکی را تهیه کنند که در طی آن می‌توانند هر زمان که خواستند، اشتراک خود را لغو نمایند. این کار موجب شده تا قدرت مصرف‌کننده زیاد باشد. در واقع مصرف‌کنندگان می‌خواهند تماشا کنند و درصورتی‌که نتوانند چیزی که می‌خواهند ببینند را در شرکت نتفلیکس بیابند، به‌سادگی به رقبای دیگر مراجعه خواهند نمود. علاوه بر این، با انتقال محتوا به سایر تأمین‌کنندگان دیگر طبیعی است که بینندگان آن محتواها نیز به آن سرویس‌ها مراجعه کنند؛ بنابراین قدرت خریدار همواره زیاد خواهد بود؛ زیرا که می‌توانند به‌راحتی اشتراک خود را لغو کرده و محتوای مد نظرشان را در سرویس‌های دیگری ببیند.

4. عملکرد شرکت نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر؛ تهدید محصولات جایگزین

میانگین روزانه تماشای برنامه‌های تلویزیون در بریتانیا در سال 2019 تقریباً 192 دقیقه بوده است. این رقم در سال 2010، تقریباً 242 دقیقه بود. این آمار در حالی ثبت شده که میانگین روزانه تماشای نتفلیکس در سال 2019، 7 دقیقه بیشتر از سال 2017 بوده است.

همان‌طور که می‌دانید یوتیوب بخش بزرگی از کل تماشای ویدئوها را به خود اختصاص داده است (12 درصد کل زمان تماشا ویدیوها). در واقع این وب‌سایت هم قابلیت پخش زنده و هم محتوای ضبط‌شده را دارد. باتوجه‌به کاهش تماشای برنامه‌های تلویزیونی (مخصوصاً در میان بزرگسالان جوان که به تماشای سرویس‌های پخش آنلاین روی آورده‌اند) شرکت نتفلیکس، تهدیدی از جانب محصولات جایگزین احساس نمی‌کند.

بیشتر بخوانید: تأثیر سئو در رقابت با رقبای صنعتی

5. تهدید رقبای فعلی

لازم است بدانید که آمازون پرایم جهت توسعه پیشنهادهای خود علاوه بر دسترسی آسان به ویدئوها، مزایای دیگری همچون کتاب، موسیقی و تحویل سریع و فوری (برخی حتی 1 روزه) را ارائه می‌دهد. شرکت نتفلیکس که در سال 2018 صاحب 8 سریال از 10 سریال پربازدید بود (Friends در صدر این لیست است) در حال حاضر رقابت شدیدی با رقبای فعلی خود دارد.

در حقیقت با بررسی عملکرد نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر می‌توان گفت که برخی از رقبا مانند آمازون خدمات ویژه‌ای به مشترکان سرویس خود ارائه می‌دهند درحالی‌که برخی دیگر در حال گرفتن محبوب‌ترین سریال‌ها و محتواهای نتفلیکس از این شرکت هستند تا در سرویس‌های خود، آن‌ها را نمایش دهند.

جمع‌بندی

باتوجه‌به مطالب بیان شده می‌توان گفت که بررسی عملکرد نتفلیکس با مدل پنج نیروی رقابتی پورتر مهم‌ترین معیارهایی را که هنگام نگاه‌کردن به چشم‌انداز رقابتی یک شرکت باید در نظر گرفت را نشان می‌دهد. دلیلی که مدل پورتر به طور گسترده در شرکت نتفلیکس مورد استقبال قرار گرفت این است که شرکت را مجبور می‌کند هنگام برنامه‌ریزی بلندمدت، فراتر از کسب‌وکار خود به صنعت خود به‌عنوان یک کل نگاه کند. به‌طورکلی پورتر همچنان نقشی حیاتی در کسب‌وکار ایفا می‌کند؛ اما نباید تنها ابزار موجود در ساختن یک استراتژی تجاری باشد.

در واقع می‌توان گفت که تحلیل رقبای شرکت یکی از بهترین روش‌ها جهت شناسایی تهدیدهای موجود برای کسب‌وکار شما و پیداکردن راه‌حل برای از میان برداشتن آن‌ها است. در حقیقت دانستن این که رقیب شما کیست و چگونه روی کسب‌وکار شما تأثیر می‌گذارد، برای ترسیم مسیر آینده شرکت شما امری ضروری است.

درهرصورت رقابت و رقبا تأثیر مستقیمی در مسیر رسیدن شما به موفقیت خواهند داشت. با استفاده از چارچوب پنج نیروی رقابتی پورتر می‌توان تحلیل مناسبی از وضعیت رقابت در صنعت ارائه نمود. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دلایل موفقیت نتفلیکس می‌توانید از طریق صفحه تماس با ما با دکتر علی ناصر حجتی که از فعالان برجسته در زمینه مشاوره برندینگ و دیجیتال برندینگ، مشاوره مارکتینگ و دیجیتال مارکتینگ، مشاوره مدیریت و مشاوره عارضه یابی و آموزش های سازمانی هستند، در ارتباط باشید و اطلاعات بیشتر دراین‌خصوص کسب نمایید.

سوالات متداول: