بر اساس گفته نیل پتل یکی از برترین دیجیتال مارکترهای دنیا، دیجیتال مارکتینگ نوعی بازاریابی خدمات و محصولات است که از طریق دستگاه‌های الکترونیکی انجام می‌شود. از حدود دو دهه قبل اصطلاح بازاریابی دیجیتال به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های مدیریت بازاریابی و تبلیغات تعریف شده است.
امروزه با پیشرفت فناوری‌های نوین و گسترش اینترنت در جهان، بازاریابی دیجیتال به‌عنوان یک رشته تخصصی و مستقل خود را نشان داده و در برخی از دانشگاه‌ها به‌عنوان رشته‌ای تخصصی تدریس می‌شود. این دانش به‌اندازه‌ای گسترده است که گستره وسیعی از انواع بازاریابی دیجیتال را در برمی‌گیرد.
مواردی همچون ترافیک وب‌سایت، مدل‌سازی اسناد و عملکرد محتوا و جذب مشتریان بالقوه برخی از نمونه‌های کاربرد بازاریابی دیجیتال هستند. در این مقاله از وب‌سایت ناصرحجتی ابعاد مختلف دیجیتال مارکتینگ را بررسی می‌کنیم.
تاریخچه دیجیتال مارکتینگ
با گسترش اینترنت در عرصه جهانی، دنیا به یک دهکده جهانی تبدیل شده است و در کسری از ثانیه حجم گسترده‌ای از اطلاعات و اخبار در جهان منتشر می‌شود. در دهه 1980 اولین کامپیوترهای مجهز به چاپ و نشر متن وارد بازار شدند و دنیای تبلیغات کاغذی دچار تحول عظیمی شد.
با توسعه پروژه World Wide Web در سال 1991 و گسترش آن در سال 1994 اولین مرورگر موفق جهان یعنی Netscape عرضه و تعداد کاربران وب از 16 میلیون نفر به 70 میلیون رسید. هم‌زمان با توسعه وب و افزایش کاربران جهانی، موتورهای جستجو همچون گوگل و یاهو، فروشگاه‌های اینترنتی و ایمیل جایگاهی ثابت در وب پیدا کردند.
موتورهای جستجو، سایت‌های مختلفی در دسترس کاربران قرار می‌دادند و آنان با چند کلیک ساده می‌توانستند محصولات و خدمات موردنیاز خود را از این طریق پیدا کنند. در این روند متخصصان دیجیتال مارکتینگ یا همان بازاریابی دیجیتال تکنیک‌های موتورهای جستجو را ابداع کردند و با ظهور تلفن‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی دیجیتال مارکتینگ وارد عرصه جدیدی شد.
اهمیت استفاده از بازاریابی دیجیتال
اینترنت و فناوری‌های دیجیتال با سرعت تمام به‌پیش می‌روند و هیچ مرزی برای آن‌ها وجود ندارد. هم‌زمان با توسعه این فناوری، بازاریابی دیجیتال نیز درحال‌رشد و گسترش است. باتوجه‌به سرعت گسترش اطلاعات، اخبار و فناوری اینترنت می‌توان به اهمیت استفاده از دیجیتال مارکتینگ پی برد. در ادامه مهم‌ترین دلایل اهمیت بازاریابی دیجیتال آمده است:
- شناسایی برند
- صرف هزینه مقرون‌به‌صرفه
- دستیابی به مخاطبان بیشتر
- افزایش فروش و سودآوری
- افزایش قابلیت اندازه‌گیری و تحلیل بازار
تفاوت بازاریابی دیجیتال و بازاریابی اینترنتی
احتمالاً بسیاری تصور می‌کنند که بازاریابی دیجیتال همان بازاریابی اینترنتی است؛ اما باید گفت که این دو نوع بازاریابی باهم متفاوت هستند. در دیجیتال مارکتینگ کانال‌های رسانه‌ای مانند وب‌سایت، ppc، سئو، پادکست‌های صوتی، بازاریابی پیامکی و برنامه‌های تلفن همراه وجود دارد.
در بازاریابی دیجیتال برخی کانال‌ها مانند اپلیکیشن‌های موبایل می‌توانند بدون اتصال دائمی به اینترنت به فعالیت خود ادامه دهند؛ ولی در بازاریابی اینترنتی از کانال‌ها و رسانه‌هایی استفاده می‌شود که باید همیشه آنلاین باشند. به‌عبارت‌دیگر بازاریابی اینترنتی زیرشاخه‌ای از انواع بازاریابی دیجیتال است.
دارایی های دیجیتال مارکتینگ
در حوزه بازاریابی دیجیتال با اصطلاحی به نام دارایی‌های دیجیتال مارکتینگ روبه‌رو می‌شویم. منظور از این اصطلاح هر چیزی است که با استفاده از آن، برند خود را به مشتریان معرفی می‌کنید. دارایی‌های بازاریابی دیجیتال عبارت‌اند از:
وب‌سایت: با استفاده از یک وب‌سایت حرفه‌ای می‌توان عملکرد موفقی در جذب مشتریان داشت. وب‌سایت باید جامع و جذاب باشد و اطلاعات کافی درباره بیزینس شما در اختیار مخاطبان قرار دهد.
تبلیغات PPC (پرداخت به‌ازای هر کلیک): استفاده از این روش به‌ازای هر کلیک در شبکه‌های تبلیغاتی و موتورهای جستجو می‌تواند به جذب ترافیک و افزایش فروش کمک کند.
محتوای قابل‌دانلود: تولید و ارائه محتواهایی مانند کتاب الکترونیکی و گزارش‌های مرتبط با کسب‌وکار شما موجب افزایش اعتبار برند و جذب مخاطبان بیشتر می‌شود. انواع دیگر دارایی‌های دیجیتال مارکتینگ عبارت‌اند از:
- بازخورد و نظرات مشتریان
- محتوای ویدئویی
- ایمیل و خبرنامه‌ها
- تصاویر اینفوگرافیک، عکس محصول، شرکت
- صفحات شبکه‌های اجتماعی
- محتوای نوشتاری
- دارایی‌های برند؛ مانند لوگو، کلمات اختصاری
انواع بازاریابی دیجیتال
کانال‌های دیجیتال مارکتینگ پلتفرم‌هایی هستند که از طریق آن‌ها می‌توان متناسب با محصول، هدف و برند به مخاطبان موردنظر دست‌یافت. انواع بازاریابی دیجیتال وجود دارد و نمی‌توان هیچ‌کدام را برتر از دیگری دانست. هر کدام از شیوه‌های بازاریابی دیجیتال بر اساس هدف و شرایط در جایگاه خود ارزشمند هستند. به همین دلیل برای تعیین نوع بازاریابی در دیجیتال مارکتینگ باید آن را متناسب با شرایط و نیاز حال حاضر انتخاب کنید. انواع بازاریابی دیجیتال عبارت‌اند از:
1. بازاریابی محتوا
منظور از بازاریابی محتوا استراتژی ارزشمندی است که با تولید محتواهای جذاب تلاش می‌کنیم توجه مخاطبان را به برند خود معطوف کنیم. محتواها شامل متن، تصاویر، پست‌های رسانه اجتماعی، ویدئو و… هستند. هدف اصلی بازاریابی محتوا که در حقیقت مهم‌ترین کاربرد بازاریابی دیجیتال است، برقراری تعامل مثبت با مخاطبان، آگاهی از برند و افزایش فروش است.
2. بازاریابی موتورهای جستجو (SEO)
یکی دیگر از انواع بازاریابی دیجیتال بهینه‌سازی موتورهای جستجو است. در دیجیتال مارکتینگ از این روش برای رتبه‌بندی بالاتر محصول یا برند استفاده می‌شود. وقتی مخاطبان به دنبال خدمات یا محصولات موردنظر خود می‌گردند بیشتر به سراغ بخش‌هایی که در رتبه بالاتر قرار دارند، می‌روند.
با استفاده از SEO می‌توان در صفحه نتایج موتور جستجو برای کلمات کلیدی مرتبط رتبه‌بندی کرده و به تعداد زیادی از مخاطبان و خریداران بالقوه دست‌یافت.
3. انواع دیجیتال مارکتینگ؛ بازاریابی شبکه های اجتماعی
یکی دیگر از انواع بازاریابی دیجیتال، بازاریابی از طریق شبکه‌های اجتماعی است. با استفاده از این روش نیز می‌توان ترافیک وب‌سایت خود را افزایش داده و موجب افزایش آگاهی برند شوید. کانال‌های مورداستفاده در بازاریابی شبکه‌های اجتماعی عبارت‌اند از:
- لینکدین
- توییتر
- فیس‌بوک
- پینترست
- اینستاگرام
- اسنپ چت
4. تبلیغات کلیکی
در این روش دیجیتال مارکتینگ برای هدایت ترافیک به وب‌سایت، بابت هر کلیک روی تبلیغ شما مبلغی پرداخت می‌شود. در این روش بازاریابی دیجیتال رایج‌ترین نمونه، گوگل ادز است و به صاحبان کسب‌وکار اجازه می‌دهد تا تبلیغ خود را در صفحات ابتدایی نتایج جستجو قرار دهند.
5. اتوماسیون بازاریابی
اتوماسیون بازاریابی فروش نرم‌افزاری است که عملیات کلی بازاریابی را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد. انواع اتوماسیون‌های بازاریابی عبارت‌اند از:
- ارسال ایمیل خبرنامه
- چرخه افزایش لید یا سرنخ
- زمان‌بندی ارسال پست در شبکه‌های اجتماعی
- ردیابی و گزارش کمپین
6. بازاریابی درونگرا
روش بازاریابی درونگرا یکی دیگر از انواع دیجیتال مارکتینگ است که در آن فروشنده در هر مرحله خریداران مشتاق را جذب و با آن‌ها تعامل برقرار می‌کند. برخی از انواع بازاریابی دیجیتال درونگرا در مقابل بازاریابی سنتی عبارت‌اند از:
- بازاریابی ویدئویی در مقابل تبلیغات تجاری
- وبلاگ‌نویسی در مقابل تبلیغات پاپ‌آپ
- ارسال ایمیل برای مخاطبان خاص به‌جای ارسال ایمیل اسپم
7. افیلیت مارکتینگ
منظور از افیلیت مارکتینگ در دیجیتال مارکتینگ تبلیغاتی است که مبتنی بر عملکرد هستند و شخص دیگری در ازای فروش محصولات یا خدمات شما در وب‌سایت خود کمیسیون دریافت می‌کند. کانال‌های انواع بازاریابی دیجیتال افیلیت مارکتینگ عبارت‌اند از:
- اشتراک‌گذاری لینک افیلیت از وب‌سایت خود یا حساب شبکه‌های اجتماعی
- ارسال ویدئوی تبلیغاتی در یوتیوب و کسب درآمد
8. بازاریابی آنلاین
در این روش بازاریابی دیجیتال با استفاده از وبلاگ‌ها، نشریات دیجیتال و وب‌سایت‌های مبتنی بر محتوا می‌توان آگاهی برند و میزان فروش محصول یا خدمات را افزایش داد. این روش دیجیتال مارکتینگ شبیه بازاریابی سنتی است با این تفاوت که در بستر آنلاین انجام می‌شود.
9. بازاریابی چریکی
باتوجه‌به اهمیت کاربرد بازاریابی دیجیتال در افزایش فروش، انواع مختلف بازاریابی وجود دارد و بازاریابی چریکی یکی دیگر از آن‌ها است. در این نوع بازاریابی با استفاده از روش‌های خلاقانه، محصول به‌گونه‌ای معرفی می‌شود تا نظر مخاطبان را جلب کرده و مشتریان درباره آن برند صحبت کنند.
10. ایمیل مارکتینگ
از دیگر انواع بازاریابی دیجیتال، ایمیل مارکتینگ است و از رایج‌ترین انواع دیجیتال مارکتینگ محسوب می‌شود. در این نوع بازاریابی با طراحی مناسب صفحه فرود سایت برای مشتریان به طور منظم ایمیل ارسال می‌شود. با استفاده از ایمیل مارکتینگ و ایجاد صفحه فرود می‌توان کمپین موفق دیجیتال مارکتینگ ایجاد کرد.
11. بازاریابی ویروسی
این نوع بازاریابی دیجیتال برای افزایش سطح آگاهی از برند به‌کار می‌رود. در این روش، بازاریاب‌ها در یک بازه زمانی مشخص یک پیام جذاب در فضای مجازی پخش می‌کنند. بازاریابی ویروسی و گسترش آن در شبکه‌های اجتماعی موجب می‌شود تا افراد مختلف در جامعه بیشتر در مورد آن صحبت کنند و در رسانه‌های اجتماعی نیز به اشتراک گذاشته شوند.
12. بازاریابی موبایلی
همان‌طور که از نام آن مشخص است بازاریابی موبایلی نوع دیگری از دیجیتال مارکتینگ است که در بستر گوشی‌های هوشمند اجرا می‌شود. با افزایش تعداد کاربران تلفن‌های هوشمند، سایت‌های زیادی مناسب انواع تبلت و موبایل طراحی شده و بازاریابی موبایلی در شبکه‌های اجتماعی موبایل رواج زیادی دارد. همچنین با تبلیغ در این بستر پرکاربرد می‌توان حجم عظیمی از خدمات یا محصولات خود را در این شبکه‌ها به اشتراک گذاشت. با طراحی و بهینه‌سازی سایت مخصوص گوشی‌های هوشمند می‌توان فروش محصول یا خدمات را افزایش داد.
13. اینفلوئنسر مارکتینگ
در شیوه بازاریابی اینفلوئنسر مارکتینگ، صاحبان کسب‌وکار خدمات یا محصولات خود را از طریق افراد مشهور معرفی می‌کنند. اینفلوئنسرها افرادی هستند که با تولید محتوای جذاب در شبکه‌های اجتماعی طرف‌داران زیادی کسب کرده و شهرت خوبی دارند.
کاربرد بازاریابی دیجیتال
در دیجیتال مارکتینگ نتایج و اطلاعات مناسب در زمان مناسب در اختیار کاربران و مخاطبان قرار می‌گیرد. با استفاده از انواع بازاریابی دیجیتال می‌توان میزان دقیق RIO حاصل از فعالیت‌های بازاریابی خود را اندازه‌گیری کنید. در ادامه انواع کاربرد بازاریابی دیجیتال را بررسی می‌کنیم.
1. مدل سازی اسناد استراتژی دیجیتال مارکتینگ
با استفاده از یک استراتژی هوشمند دیجیتال مارکتینگ و کاربرد ابزارها و تکنولوژی‌های مناسب می‌توان تمام فروش‌های خود تا اولین تماس دیجیتالی مشتری با بیزینس خودتان را ردیابی کنید. این فرایند مدل‌سازی اسناد نام دارد. از این طریق میتوانید خط سیر جستجو و خرید محصول یا خدمات خود توسط مشتریان را ردیابی کنید.
همچنین با استفاده از مدل‌سازی اسناد در انواع بازاریابی دیجیتال میتوانید تصمیم بگیرید که کدام بخش از استراتژی بازاریابی بیشتر موردتوجه قرار گیرد و کدام بخش از چرخه فروش تغییرات بیشتری نیاز دارد.
2. جذب مشتریان بالقوه و عملکرد محتوا کاربرد دیجیتال مارکتینگ
در نظر بگیرید که برای تبلیغ کسب‌وکار خود یک بروشور از محصولات یا خدمات شرکت را آماده و آن را برای تعداد مشخصی از افراد پست کرده‌اید. این موضوع که چه تعداد از گیرندگان بادقت بروشور شما را بخوانند یا حتی قبل از بازکردن، آن را دور بیندازند برای شما مبهم است.
حال اگر همان بروشور را روی وب‌سایت اختصاصی خود قرار دهید به‌راحتی می‌توان تعداد مخاطبانی که از آن بازدید کرده‌اند را اندازه‌گیری کرد. حتی درصورتی‌که محتوای موردنظر را دانلود کرده‌اند میتوانید به اطلاعات تماس بازدیدکنندگان نیز دست یابید. با این استراتژی دیجیتال مارکتینگ علاوه بر اینکه از میزان اثربخشی محتوای خود مطلع می‌شوید، میتوانید تعداد مشتریان بالقوه خود را نیز شناسایی و با استراتژی مناسب آن‌ها را جذب کنید. اینجا است که کاربرد بازاریابی دیجیتال مشخص می‌شود.
3. ترافیک وب سایت
دیگر کاربرد بازاریابی دیجیتال این است که ازطریق نرم‌افزارهای مختلف تعداد دقیق بازدیدکنندگان از وب‌سایت خود را در لحظه تخمین بزنید. اطلاعات مربوط به نوع دستگاه مورداستفاده بازدیدکنندگان، تعداد صفحات مورد بازدید و حتی اینکه اهل کجا هستند را میتوانید به دست آورید.
کسب این اطلاعات از طریق انواع بازاریابی دیجیتال به شما کمک خواهد کرد تا کانال‌های بازاریابی مورداستفاده خود را اولویت‌بندی کنید. از این طریق و باتوجه‌به تعداد بازدیدکنندگان از وب‌سایت شما، می‌توان پی برد که در کدام کانال‌ها برای تبلیغ وقت بیشتری صرف کنید.
بهترین ابزارهای دیجیتال مارکتینگ
علاوه بر آشنایی با انواع بازاریابی دیجیتال، آشنایی با ابزارهای دیجیتال مارکتینگ نیز نقش مهمی در جذب مشتریان و افزایش فروش دارد. بهترین ابزارهای بازاریابی دیجیتال عبارت‌اند از:
- ابزارهای تعامل اجتماعی: تلگرام، توییتر، اینستاگرام و.. چند نمونه از انواع ابزارهای تعامل اجتماعی دیجیتال مارکتینگ هستند که بین کسب‌وکارها و مشتریان تعامل ایجاد می‌کنند.
- ابزارهای آنالیز و آمار: در انواع بازاریابی دیجیتال با استفاده از این ابزارها می‌توان آمار بازدید را استخراج کرد. معروف‌ترین ابزارهای آنالیز عبارت‌اند از: Alexa/ Google Analytics/ Clicky/ Compete/ Similarweb
- ابزارهای وبلاگ‌نویسی: این ابزارها نسبت به انواع دیگر ابزارهای دیجیتال مارکتینگ تنوع بیشتری دارند. معروف‌ترین ابزارهای وبلاگ‌نویسی عبارت‌اند از: Joomla/ Drupal/ WordPress/ ExpressionEngine/ Hubspot
- ابزارهای بررسی مشتریان و محصولات: با این ابزارها علاوه بر بررسی محصولات فروشندگان، مشتریان نیز می‌توانند نظر خود را بیان کنند. معروف‌ترین نوع این ابزارها عبارت‌اند از: Reevoo/ Yotpo/ Feefo/ Trustpilot
- ابزارهای مدیریت مشتری: این ابزارها با نام CRM شناخته می‌شوند و جزء جدایی‌ناپذیر بازاریابی محتوایی است. با استفاده از این ابزار بازاریابی دیجیتال تمام نیازهای مشتریان و اطلاعات آنان شناسایی و فروش کالا و خدمات را افزایش داد.
معرفی تیم دیجیتال مارکتینگ
شرکت‌های دیجیتال مارکتینگ متشکل از تیمی است که هر کدام از اعضا نقش و عملکرد خاص خود را دارند. حضور تمام اعضای تیم بازاریابی دیجیتال برای ادامه موفقیت‌آمیز کار ضروری است و نمی‌توان نقش یکی را برتر از دیگری دانست. درحقیقت اعضای تیم مانند حلقه‌های زنجیر به یکدیگر وابسته هستند و عملکرد هر کدام از آن‌ها در موفقیت یا عدم موفقیت تیمی نقش دارد. اعضای تیم دیجیتال مارکتینگ عبارت‌اند از:
متخصص بازاریابی محتوا: تولید محتوای مناسب، ردیابی تقویم وبلاگ‌نویسی شرکت و تدوین استراتژی‌های محتوایی از جمله وظایف متخصص بازاریابی محتوا است.
مدیر سئو: رتبه‌بندی کسب‌وکار در گوگل، بهینه‌سازی وب‌سایت در موتورهای جستجو و همکاری با تولیدکنندگان محتوا از وظایف مدیر سئو است.
هماهنگ‌کننده اتوماسیون بازاریابی: ارزیابی رشد کسب‌وکار و کمپین‌ها با استفاده از ابزارهای اتوماسیون و کمک به درک رفتار مشتری توسط کل تیم بازاریابی برخی از وظایف هماهنگ‌کننده اتوماسیون دیجیتال مارکتینگ است.
مدیر شبکه‌های اجتماعی: تدوین و ارسال پست، اشتراک‌گذاری محتوا و پروفایل در شبکه‌های اجتماعی و همکاری با متخصص بازاریابی محتوا درباره استراتژی‌های محتوا بخشی از وظایف مدیر شبکه‌های اجتماعی است.
جمع‌بندی
با گسترش اینترنت، فناوری‌های نوین و همچنین ظهور گوشی‌های هوشمند تبلیغات کسب‌وکارها نیز وارد فاز جدیدی شده‌اند. در دنیای امروزی دیجیتال مارکتینگ از مهم‌ترین بخش‌های حوزه بازاریابی و کسب‌وکار است و نقش مهمی در معرفی محصولات و خدمات مختلف و افزایش آگاهی برند دارد.
ایمیل مارکتینگ، اینفلوئنسر مارکتینگ، بازاریابی موبایلی و بازاریابی ویروسی برخی از انواع بازاریابی دیجیتال هستند. جذب مشتریان بالقوه و عملکرد محتوا و ترافیک وب‌سایت از جمله موارد کاربرد بازاریابی دیجیتال محسوب می‌شوند.
علی ناصرحجتی از بهترین مشاوران برندینگ و کسب‌وکار با 16 سال سابقه کار، تجارب ارزشمندی در زمینه مارکتینگ، برندینگ، استراتژی‌های مدیریت و فروش و… دارد. ارائه استراتژی‌های موفق و عملی در مقابله با چالش‌های کسب‌وکار از تخصص‌های علی ناصرحجتی است. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره به صفحه تماس با من مراجعه کنید.
