صردر سال 1990 تئوری آموزش های موردتوجه مشاوران و متخصصان کسب‌وکارها قرار گرفت. منظور از این تئوری فرایند انتقال دانش در یک سازمان یا شرکت است که سازمان موردنظر از این دانش برای بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف خود استفاده می‌کند.
قرن بیست و یکم را باید قرن شگفتی‌ها نامید؛ زیرا فناوری‌های جدیدی در این قرن ظهور کردند مانند؛ آموزش های سازمانی و عارضه یابی و… که زندگی انسان‌ها را به طرز شگفت‌انگیزی تغییر دادند. کسب‌وکارها و تجارت نیز از این تغییرات در امان نمانده و شاهد تغییرات سیستماتیک در شرکت‌ها و سازمان‌های کوچک و بزرگ مختلف هستیم.
سازمان‌ها برای هماهنگ‌شدن با این تغییرات سریع نیازمند آموزش هستند تا بتوانند همگام و همسو با تغییرات حرکت کرده و عملکرد خود را بهبود بخشند. به همین دلیل آموزش سازمانی نیاز ضروری سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف در عصر کنونی است. همچنین وقتی یک سازمان، شرکت یا کسب‌وکار با مشکلات و چالش‌های مختلفی مانند ضعف عملکردی، مشکلات مکرر در سیستم مدیریتی، نقض هنجارهای سازمانی و… روبه‌رو شود عارضه یابی سازمانی ضروری می‌شود.
آموزش سازمانی چیست؟
منظور از آموزش های سازمانی تولید دانش، حفظ و انتقال آن به سایر افراد حاضر در آن سازمان است. به‌عبارت‌دیگر تئوری آموزش سازمانی بر خلق دانش و به‌کارگیری آن در یک سازمان متمرکز می‌شود. در تئوری آموزش سازمانی گفته می‌شود که وقتی اعضای یک تیم در مواجهه با مشکلات و یافتن راهکار با یکدیگر تعامل داشته باشند یادگیری اتفاق می‌افتد. به همین دلیل سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف برای اشاعه فرهنگ یادگیری در بین کارکنان خود باید اقدامات مهمی انجام دهند که عبارت‌اند از:
- تشویق کارکنان خود برای استمرار در یادگیری
- فراهم‌سازی فرصت‌های مناسب برای تحلیل شکست‌های سازمان و دلایل آن‌ها
- پاداش‌دادن به کارکنانی که دانش و تجارب خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند.
- خارج‌کردن اعضا و کارکنان سازمان از حاشیه امن و به چالش کشیدن آن‌ها به‌منظور فراهم‌سازی شرایط برای کسب تجربه
همچنین توسعه فرهنگی درون‌سازمانی از دیگر موارد مهمی است که آموزش های سازمانی به آن می‌پردازند. براین‌اساس سازمان‌ها باید:
- کارکنان خود را برای آموختن در تمام طول زندگی و کار تشویق کنند.
- فرهنگ به اشتراک گذاشتن دانش و تجربیات را گسترش دهند.
- زمانی را برای درس‌گرفتن از شکست‌ها و تحلیل آن‌ها اختصاص دهند.
برای توسعه فرهنگ آموزش های سازمانی متخصصان و مشاوران این حوزه می‌توانند بهترین راهکارهای عملی و علمی را ارائه دهند. من دکتر ناصرحجتی با تجربه و سوابق حرفه‌ای مسیری جدید برای کسب‌وکارهای شکست‌خورده ایجاد می کنم تا از این طریق بر چالش‌ها و مشکلات خود فائق آمده و در مسیر پیشرفت قرار گیرند.
عارضه یابی سازمانی
یک روش کارآمد برای ارزیابی فاصله بین کارایی یک سازمان در وضعیت فعلی و بررسی راه‌های رسیدن به اهداف سازمان و وضعیت مطلوب، عارضه یابی سازمانی نام دارد. زمانی که شما ساختار و عملکرد یک سازمان را بررسی می‌کنید و برای ایجاد تغییرات اساسی برنامه‌های جامعی تدوین می‌کنید وضعیت کنونی سازمان تغییر می‌کند. وقتی یک سازمان شرکت یا کسب‌وکار با مشکلات و چالش‌های مختلفی مانند ضعف عملکردی، مشکلات مکرر در سیستم مدیریتی، نقض هنجارهای سازمانی و… روبرو شود عارضه یابی سازمانی ضروری می‌شود.
پیاده سازی تغییر در سازمان
برای اجرای تغییرات اساسی در سازمان و رسیدن به وضعیت مطلوب و حضور توانمند در بازار رقابتی باید با ارکان تغییرات آشنا باشیم. این ارکان اساسی عبارت‌اند از:
- تغییر محتوا: منظور از تغییر محتوا این است که قصد دارید در سازمان چه تغییراتی داده و کدام برنامه‌ها را اجرا کنید.
- تغییر بافت: قصد دارید تغییرات موردنظر خود را در چه سازمانی اجرا کنید؟ سبک رهبری و فرهنگ سازمان موردنظر چگونه است؟ یعنی باید تغییرات متناسب و هماهنگ با بافت جاری در سازمان باشد.
- تغییر مدل‌سازی: تغییرات موردنظر باید بر اساس بافت سازمان مدل‌سازی شوند. آیا تغییرات پایدار هستند یا مشارکتی؟ تغییرات عامرانه هستند یا انتقالی؟ با پاسخ به این سؤالات می‌توانید تغییر بر اساس مدل‌سازی را اجرا کنید.
هدف از عارضه یابی سازمانی چیست؟
آموزش های سازمانی و عارضه یابی برای هر کسب‌و‌کاری مزایای خوبی دارند. آگاهی نسبت به هدف‌های آموزش و عارضه یابی مهم است. زمانی که یک سازمان یا شرکت با مشکلاتی مانند افت کیفیت خروجی، ضعف در عملکرد سازمان، افزایش درگیری بین بخش‌ها، افزایش غیبت از کار و… روبرو شود این سازمان نیازمند عارضه یابی سازمانی است. برای عارضه‌یابی سازمانی نیازمند تحلیل سازمانی هستیم تا بتوان با درایت کامل و به‌کارگیری استراتژی‌های موفق به حل مسئله پرداخته و وضعیت سازمان را بهبود بخشیم.
هدف از عارضه‌یابی سازمانی شناخت مشکلات و درک عواملی است که آن‌ها را پدید آورده‌اند. با شناخت ریشه مشکلات می‌توان راه‌حل‌های منطقی و عملی برای آن‌ها پیدا کرده و در رفع مشکلات اقدام کرد. برای حل مشکلات سازمانی باید ابتدا آن‌ها را ریشه‌یابی کرده و درک درستی از مشکلات به دست آورد.
با پی‌بردن به دلایل مشکلات می‌توان به راه‌حل‌های اصولی و متناسب با چالش‌ها و بافت سازمان موردنظر دست‌یافت. مهم‌ترین اهداف عارضه یابی سازمانی عبارت‌اند از:
- شناسایی نقاط قوت و مؤثر بر سازمان
- شناسایی نقاط ضعف و عارضه‌های سازمان
- شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی سازمان
- ارائه راهکارها و استراتژی‌های توانمند و عملی برای حل مشکلات
- بهبود شاخص‌های سودآوری و بهره‌وری
- تحلیل دقیق فرایند، ساختار اهداف، استراتژی‌های سازمان و تلاش برای بهبود آن‌ها
- پیشگیری از اتلاف منابع مالی سازمان در پروژه‌های غیرضروری
انواع آموزش های سازمانی
با افزایش رقابت بین کسب‌وکارها، تمامی سازمان‌ها و شرکت‌ها تلاش می‌کنند از رقبای خود پیشی بگیرند. دراین‌بین وجود چالش‌ها و مشکلات در کسب‌وکارهای مختلف و سازمان‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است. برای حل مشکلات بهترین راه بهره‌گیری از آموزش های سازمانی است.
آموزش سازمانی مهارت کارکنان را افزایش می‌دهد و موجب بهبود عملکرد آن‌ها و درنهایت افزایش بهره‌وری سازمان می‌شود. در این راستا انواع مختلف آموزش‌های سازمانی وجود دارد که بر اساس نیازهای آموزشی، منابع موجود، نوع سازمان و… تعیین می‌شود. رایج‌ترین انواع آموزش‌های سازمانی عبارت‌اند از:
1. آموزش های مقدماتی/ جهت‌گیری
این نوع آموزش برای تمامی کارکنان جدید اجرا می‌شود که علاوه بر استقبال، معرفی و معرفی کارمند جدید به سازمان یک برنامه آموزشی درباره اصول اولیه مانند تعامل با رؤسا و همکاران برای آن‌ها اجرا می‌شود. همچنین آشنایی با ارزش‌های شرکت، ساختار و سیاست‌های سازمان، فعالیت‌های سازمان و… از دیگر بخش‌های آموزش های سازمانی مقدماتی است.
2. آمورزش مهارت های نرم
بخش دیگری از آموزش های سازمانی مربوط به آموزش مهارت‌های نرم یا مهارت‌های بین‌فردی است که شامل ارتباطات، رفتارها، نگرش‌ها، ارزش‌گذاری‌ها و… است که به‌منظور تعامل سازنده با سایر افراد حاضر در سازمان انجام می‌شود. افراد از طریق این آموزش‌ها یاد می‌گیرند که چگونه با سایرین ارتباط برقرار کنند، تعارض‌ها را مدیریت کنند، مدیریت زمان، مدیریت استرس، توانایی حل مسئله و… از دیگر مهارت‌های نرم هستند که یادگیری آن‌ها برای بهبود عملکرد نهایی سازمان ضروری است.
3. آموزش مهارت های فنی
مشخص است که در آموزش های سازمانی پرداختن به آموزش مهارت‌های فنی هم اهمیت زیادی دارد. منظور از مهارت‌های فنی مهارت‌های لازم برای انجام‌وظیفه در حوزه مرتبط با شغل کارکنان است. باتوجه‌به رشد سریع تکنولوژی، در کسب‌وکارهای مختلف کارکنان سازمان‌ها نیازمند یادگیری مهارت‌های جدید مرتبط با شغل خود هستند. عدم توجه به این بخش موجب بروز شکاف‌های مهارتی شده و درنتیجه عملکرد کارکنان و سازمان به طرز وحشتناکی کاهش می‌یابد.
4. آموزش آنلاین
در مبحث آموزش های سازمانی یادگیری آنلاین نقش مهمی دارد. در این روش بهترین روش‌های آموزشی در بستر اینترنت ارائه می‌شود و کارکنان به‌راحتی می‌توانند از آن بهره بگیرند. تدوین و اجرای یک سیستم منسجم مدیریت آموزش برای برگزاری دوره‌های آموزشی نقش مهمی در سازماندهی و آموزش محتواهای موردنظر دارد.
5. آموزش خدمات و محصول
برای اینکه سازمان‌ها بتوانند خدمات یا محصولات خود را به مشتریان ارائه دهند و سهم مناسبی از بازار هدف کسب کنند باید کارکنان آن‌ها درباره محصول یا خدمات سازمان اطلاعات کافی داشته باشند و بتوانند آن را به شکلی مؤثر به مشتریان معرفی کنند. به همین دلیل و برای افزایش فروش و بهره‌وری لازم است مدیران سازمان آموزش‌های کافی درباره محصول یا خدمات خود را برای کارکنان فراهم سازند.
آموزش های سازمانی یک مهارت و تخصص مهم است که تنها افراد متخصص در این حوزه می‌توانند آن را به بهترین صورت اجرا کرده و موجب افزایش عملکرد نهایی سازمان شوند. آموزش های سازمانی و عارضه یابی کمک می‌کنند تا با اجرای استراتژی‌های اصولی توسعه کسب و کارها رشد چشمگیری داشته باشد. مشاوره با متخصصان این حوزه اولین گام به‌سوی موفقیت سازمانی است.
من، دکتر علی ناصرحجتی با تحصیل و تدریس در برترین دانشگاه‌های ایران و خارج از کشور و همکاری با سازمان‌های معتبر، تجارب حرفه‌ای ارزشمندی در این زمینه کسب کرده ام؛ تا جایی که بسیاری از سازمان‌ها و صاحبان کسب‌وکار در داخل و خارج از کشور تجربه‌های موفقی از همکاری با بنده دارند.
مزایای آموزش های سازمانی
در یکی از مقالات مجله Harvard Business Review آمده است که وقتی سازمان‌ها کارکنان خود را آموزش می‌دهند هم سازمان و هم کارکنان سود می‌برند. آموزش کارکنان موجب بهبود مهارت‌های آن‌ها شده و درنتیجه بر عملکرد سازمان تأثیر مثبت می‌گذارد. به همین دلیل می‌توان گفت مزایای آموزش های سازمانی عبارت‌اند از:
- توانمند شدن کارکنان
- جذب استعدادهای برتر
- حفظ سطوح مختلف نوآوری و ماندن در صحنه رقابت
- افزایش وفاداری کارکنان به سازمان
- افزایش کیفیت محصولات یا خدمات
- افزایش سرعت پیشرفت در تغییرات سازمان
- ایجاد تعامل سازنده کارکنان با منابع و مشتریان
- بهبود مشتری‌مداری و تأثیر بر عملکرد نهایی سازمان
روش های تحلیل در سازمان برای عارضه یابی
عارضه یابی سازمانی موجب افزایش هوشیاری خواهد شد. یکی از مهم‌ترین وظایف کارشناسان و مشاوران کسب‌وکار جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آن‌ها است. مهم‌ترین روش‌های تحلیلی در عارضه‌یابی سازمانی عبارت‌اند از:
- مصاحبه
- پرسش‌نامه
- مشاهده
- ثبت و بررسی حوادث مهم
- تحلیل سوابق، گزارش‌های ارزیابی و ادبیات سازمان‌های دیگر
- برگزاری کارگاه‌ها و سمینارهای شناسایی مشکل یا حل مسئله
همچنین موضوعاتی شامل تحلیل و تخصیص منابع، تحلیل اهداف، تحلیل وضعیت داخلی سازمان، تحلیل سیستم‌ها و فناوری، تحلیل اهداف و تحلیل روندهای تعامل پویای سازمان با محیط خارج موردمطالعه و ارزیابی قرار می‌گیرند.
کارشناسان عارضه یابی سازمانی دارای تحصیلات، دانش و سابقه حرفه‌ای در زمینه مارکتینگ و کسب‌وکارها هستند. من نیز در حوزه عارضه‌یابی سازمانی سابقه درخشانی دارد و توانسته است با توانایی بالا در تحلیل داده‌ها و قدرت حل مسئله راه‌حل‌هایی اساسی در جهت حل مشکلات سازمان‌ها ارائه دهد.
برترین مدل های عارضه یابی سازمانی
مشاوران و متخصصان مارکتینگ با استفاده از بهترین مدل‌های عارضه یابی سازمانی نقاط ضعف و ریشه مشکلات سازمان را شناسایی و در جهت رفع آن‌ها اقدام می‌کنند. انتخاب مدل عارضه‌یابی باید متناسب با کسب‌وکار و سازمان موردنظر باشد. مهم‌ترین مدل‌های عارضه‌یابی سازمانی عبارت‌اند از:
- مدل مدیریت کیفیت اروپایی (EFQM)
- مدل چرخه دمینگ (PDCA)
- مدل ویس بورد (Weisbord)
- مدل کارت امتیازی متوازن (BSC)
- مدل شش سیگما (Six Sigma)
- مدل بالدریج (Baldrige)
- مدل مکنزی (McKinsey)
چرخه عارضه یابی
هر سازمان بر اساس وسعت و ویژگی‌های خود مشکلات بزرگ و کوچک دارد و هیچ سازمانی نمی‌تواند ادعا کند که عاری از مشکل است. درک و شناسایی مشکلات و عارضه یابی سازمانی نقش زیادی در توسعه سازمان و دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت دارد.
تشخیص به‌موقع عارضه‌های سازمانی نقش زیادی در کاهش هزینه‌های مختلف دارد. برای شناسایی مشکلات سازمان باید نسبت به سازمان و تمامی جزئیات مربوط به فرایندهای سازمانی درک درستی داشت تا بتوان ازطریق یک چرخه صحیح، مشکلات را حل کرد. مراحل اصلی چرخه عارضه یابی سازمانی عبارت‌اند از:
بیان مشکل و چالش اصلی سازمان
- شناسایی نشانه‌های وجود مشکل در سازمان
- ریشه‌یابی دلایل ایجاد مشکل
- تعیین روابط بین علت‌های مشکل
- تعامل و گفتگو با مدیران سازمان
- طراحی و پیشنهاد راهکار و استراتژی‌های عملی
- انتخاب و اولویت‌بندی راهکارهای صحیح
من به عنوان مشاور، مدرس و کارشناس دیجیتال برندینگ، مارکتینگ و… با سوابق تحصیلی و حرفه‌ای درخشان و سابقه ۱۷ساله در زمینه عارضه‌یابی سازمانی مشاوری مطمئن برای حل مشکلات سازمانی و کسب‌وکارها است. برخی سوابق تحصیلی من عبارت‌اند از:
- دکترای کامپیوتر با گرایش مدیریت IT
- دکترای سیستم‌های Nanoscale از دانشگاه آلبرتا کانادا
- پست دکترا در رشته نانوتکنولوژی
چک لیست عارضه یابی سازمانی
در مبحث آموزش های سازمانی و عارضه یابی توجه به چک لیست عارضه یابی اهمیت دارد. فرایند عارضه‌یابی در سازمان همانند حفر زمین است و باید لایه‌لایه انجام شود تا تمامی بخش‌ها مورد ارزیابی قرار گیرند. با داشتن چک‌لیست تمامی موارد را مدنظر قرار خواهید داد و هیچ موردی از قلم نمی‌افتد.
باید توجه داشت که چک‌لیست عارضه‌یابی یک سازمان با سازمان دیگر متفاوت است؛ اما در حالت کلی بخش‌های مختلف چک‌لیست عارضه‌یابی سازمانی عبارت‌اند از:
- بخش منابع انسانی شامل آموزش یا استخدام
- بخش مالی شامل شاخص‌ها و برنامه‌ریزی مالی
- بخش عملیات سازمانی شامل تأمین منابع در کنار کنترل کیفی
- بخش بازاریابی شامل استراتژی و مسیرهای آفلاین یا آنلاین بازاریابی
جمع‌بندی
از مهم‌ترین عوامل اثرگذار در تغییر رفتار کارکنان، مشتریان و درنهایت بهبود عملکرد یک سازمان ارتقای دانش و مهارت‌های منابع انسانی سازمان موردنظر است. این کار از طریق آموزش های سازمانی و تحت‌نظر متخصصان خبره امکان‌پذیر است. آموزش سازمانی موجب ایجاد دانش و مفاهیم علمی، عملی و انتقال آن بین کارکنان سازمان یا شرکت می‌شود.
هدف از این کار ارتقای مهارت‌های فردی و بین‌فردی و انجام مؤثر وظایف کارکنان شرکت و درنهایت افزایش بازدهی کل مجموعه است. برای دستیابی به این هدف باید از تجربه و دانش کارشناسان و متخصصان حوزه مارکتینگ و آموزش سازمانی بهره برد.
از طرف دیگر عارضه یابی سازمانی فرایندی است که برای شناخت عملکرد سیستمی سازمان در موقعیت کنونی بکار می‌رود. در این فرایند تلاش می‌شود تا از طریق مشارکت با تمام کارکنان و قسمت‌های سازمان مشکلات موجود ریشه‌یابی شده و مداخلات لازم برای حل مشکلات و رسیدن به خروجی مطلوب انجام شود.
جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها از مسیرهای مختلف، استفاده از مدل عارضه‌یابی متناسب با بافت و نوع سازمان و تدوین استراتژی‌های عملکردی برای حل ریشه‌ای مشکلات مهم‌ترین اهداف عارضه‌یابی سازمانی هستند. آموزش های سازمانی و عارضه یابی می‌توانند کسب و کارها را در مسیر موفقیت قرار دهند.
من یکی از مدیران و متخصصان حوزه آموزش های سازمانی هستم که با برخورداری از دانش آکادمیک و سوابق حرفه‌ای، بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها را در مسیر موفقیت قرار داده ام. استراتژی‌های موفق من سازمان شما را در مسیر رشد و شکوفایی قرار می دهد؛ به طوری که در رقابت سازنده با رقبای خود می‌توانید از آن‌ها پیشی بگیرید.
